Cà Mau: Tôm sạch ôm lúa hữu cơ, giải pháp bền vững cho kinh tế nông thôn

Nhiều năm trở lại đây, con tôm Cà Mau đã đạt nhiều chứng nhận quốc tế tại nơi sản xuất. Điều này đã mở ra một cánh cửa mới cho người nuôi vì giá cả và chất lượng đảm bảo khi sản phẩm đi vào những thị trường khó tính. Trong đó, địa phương đi đầu là huyện Thới Bình

Là vùng đất phèn nặng của tỉnh Cà Mau, huyện Thới Bình những năm gần đây đã mạnh dạng chuyển dịch cơ cấu nuôi trồng. Trong đó, nuôi lẫn xen canh hữu cơ lúa-tôm, tôm-lúa, vụ lúa-vụ tôm… trên đất phèn vừa cải tạo đất để lúa trúng mùa, con tôm đạt năng suất cao. Những tiền đề đó, đang đưa nông sản của Cà Mau đi vào thị trường thế giới với chất lượng tốt nhất theo tiêu chuẩn quốc tế.

Khỏi lo được mùa mất giá

Để có được nông sản, người nông dân luôn trãi qua trăm cái nỗi lo trước trong và sau vụ canh tác: phân bón, khí hậu, mất mùa, được mùa mất giá…Bởi thế, nếu nông sản được cấp chứng nhận, nhất là chứng nhận quốc tế thì việc đảm bảo bao tiêu đầu ra khi cuối vụ sẽ giải quyết được rất nhiều vấn đề của nhà nông.

Thu hoạch lúa ở vùng nuôi tôm

Mới đây, vùng lúa-tôm của huyện Thới Bình Cà Mau vừa được tổ chức BUREAU VERITAS tại Việt Nam trao giấy chứng nhận BAP (thực hành nuôi trồng thủy sản tốt nhất) của Tổ chức Liên minh thủy sản toàn cầu (GAA).

Trong đó, điểm chung của 3 tiêu chuẩn này là tập trung bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm; an toàn dịch bệnh; an toàn môi trường; an toàn xã hội và truy xuất được nguồn gốc sản phẩm. Do đó, khi đạt được chứng nhận BAP, tôm Cà Mau nói riêng, tôm Việt Nam nói chung sẽ rộng đường xuất khẩu đến hầu hết các quốc gia khó tính trên thế giới. Bởi, GAA hiện có hơn 1.100 thành viên ở 70 quốc gia và đã trở thành tổ chức nổi bật nhất đại diện cho ngành công nghiệp thủy sản toàn cầu.

Thu hoạch tôm sú trên vùng lúa ở xã Trí Lực Thới Bình Cà Mau

Theo đại diện Công ty Trách nhiệm hữu hạn xã hội tôm chứng nhận Minh Phú, đơn vị đồng hành thực hiện dự án, cho biết khi có giấy chứng nhận BAP, các nông hộ sản xuất trong chuỗi liên kết sẽ được doanh nghiệp liên kết bao tiêu, thu mua toàn bộ tôm (cả tôm sú và tôm càng xanh) đạt chứng nhận BAP với giá cao so với giá tôm trên thị trường, không lo về đầu ra.

Doanh nghiệp hỗ trợ dự án BAP ở Thới Bình Cà Mau

Ngược lại, khi có được nguồn nguyên liệu đạt chứng nhận, đơn vị thu mua cũng yên tâm khi bảo đảm được nguồn cung cấp tôm nguyên liệu sạch, bền vững, có truy suất nguồn gốc rõ ràng theo tiêu chuẩn toàn cầu…

Ông Võ Văn Được, ở ấp 6 La Cua, xã Biển Bạch Đông, huyện Thới Bình cho biết, gia đình ông tham gia dự án đạt chứng nhận BAP được hơn 2 năm qua. Nếu trước đây, nuôi theo phương thức truyền thống không đạt hiệu quả cao và tình trạng “được mùa-mất giá” cũng thường xuyên diễn ra. Thì từ khi gia đình thực hiện dự án nuôi mới theo chuẩn quốc tế đã giảm thiểu tối đa những vấn đề đã gặp phải; đồng thời, thu nhập tăng lên hơn 80 triệu đồng/ha/năm. Tương tự, hộ ông Nguyễn Văn Thương người cùng địa phương canh tác với diện tích đất 3,2ha mô hình tôm-lúa đã mang lại cho gia đình nguồn thu khoảng 200 triệu đồng/năm. “So với mô hình truyền thống, mô hình tôm-lúa đạt chứng nhận BAP sẽ giúp sản phẩm của người nông dân làm ra không chỉ có giá bán cao hơn mà nông dân còn được hỗ trợ tập huấn, kỹ thuật và men vi sinh” – ông Nguyễn Văn Thương nói.

Thích ứng biến đổi khí hậu

Theo Ủy ban Nhân dân huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau, vùng lúa-tôm của địa phương được tổ chức BUREAU VERITAS tại Việt Nam trao giấy chứng nhận BAP (thực hành nuôi trồng thủy sản tốt nhất) của Tổ chức Liên minh thủy sản toàn cầu (GAA). Đây là chứng nhận quốc tế thứ 2 (sau ASC) và là chứng nhận BAP đầu tiên của Việt Nam được trao cho vùng chuyên canh tôm-lúa ở tỉnh Cà Mau.

Vùng tôm lúa xã Tân Lộc Thới Bình Cà Mau

Theo đại diện GIZ tại Việt Nam, hiện có nhiều tiêu chuẩn đã và đang được áp dụng trong nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam như SQF, GlobalGAP, ASC, BAP, Naturland, AquaGAP, VietGAP… Tuy nhiên, các tiêu chuẩn rất quan trọng được áp dụng phổ biến cho con tôm xuất khẩu hiện nay vẫn là ASC, GlobalGAP và BAP.

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Thới Bình Nguyễn Hoàng Bạo cho biết từ lâu, Thới Bình được đánh giá là địa phương có nhiều tiềm năng để phát triển các mô hình tôm-lúa; trong đó, nổi bật là mô hình xen canh lúa-tôm càng xanh và lúa-tôm sú.

Do đó, lợi ích lớn nhất khi được cấp chứng nhận BAP chính là giải quyết vấn đề nuôi tôm không bền vững cho các hộ nuôi tôm quy mô nhỏ, từ đó, giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường, bảo đảm lợi ích xã hội, góp phần thay đổi thói quen sản xuất, cách suy nghĩ của người nuôi và doanh nghiệp; đồng thời, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững môi trường, xã hội, an sinh và an toàn thực phẩm.

Ông Nguyễn Phi Thoàng Phó Chủ tịch UBND xã Biển Bạch Đông cho biết, thực tế sau hơn 2 năm triển khai “dự án tôm-lúa xã Biển Bạch Đông” đã cho thấy dự án rất thích ứng biến đổi khí hậu và góp phần cải thiện thu nhập cho người nông dân.

Do đó, ngành chức năng đã hoàn thành việc xác nhận thực hiện chứng nhận này cho các hộ nuôi tôm-lúa trên địa bàn xã Biển Bạch Đông, với 231 hộ dân tham gia trên tổng diện tích hơn 696ha, với 296 ao nuôi.

Ông Nguyễn Phi Thoàng cho biết thêm: “ Với tiền đề này, trong thời gian tới đây, xã sẽ tiếp tục nhân rộng cho bà con ra khu diện tích khoảng 2.000ha ”.

Biểu Quân